આંતરરાષ્ટ્રીય એકમ પદ્ધતિ કઈ છે ? અને પૂરક ભૌત | vedclass

Name: PDF Generator App | JEE NEET Paper Generator | Vedclass
Brand: Vedclass
Rating: 5 (35 reviews)

Question

Vedclass · Accepted Answer

હાલમાં 'સિસ્ટમ ઇંન્ટરનેશનલ' $(Systeme International d' Units)$ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે સ્વીકરાયેલ એકમ પદ્ધતિ છે. ફ્રેંચ ભાષામાં તેને આંતરરાષ્ટ્રીય એકમ પદ્ધતિ કહે છે.

આ પદ્ધતિને $SI$ વડે દર્શાવાય છે.

આ પદ્ધતિમાં સાત મૂળભૂત ભૌતિક રાશિઓ છે.

આ રાશિઓ, તેમના એકમો અને એકમોના સંકેતાક્ષરોને ઈં.સ. $1971$ માં તોલમાપ સંસ્થાની સામાન્ય સભામાં તૈયાર કરવામાં આવ્યા અને તેનો વૈજ્ઞાનિક, ટેકનિકલ, ઔઘોગિક અને વ્યાપારક્ષેત્ર, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઉપયોગ કરવાની ભલામણ કરી.

$SI$ એકમોમાં દશક પદ્વતિનો ઉપયોગ થતો હોવાથી એકમોના રૂપાંતરણો ખૂબ સરળ અને સગવડવાળા હોય છે.

$SI$ એકમ પદ્વતિની બે પૂરક ભૌતિક રાશિઓ છે :

$(1)$ સમતલકોણ $d 	heta$ $(2)$ ધનકોણ $d \Omega$

$(1)$ સમતલકોશ $d 	heta$ : વર્તુળના ચાપ અને ત્રિજ્યાના ગુણોત્તરને સમતલકોણ $d 	heta$ કહે છે.

આકૃતિ પરથી સમતલકોણ $d 	heta=$ચાપ/ત્રિજ્યા$=$$\frac{\mathrm{AB}}{r}=\frac{d s}{r}$

ત્રિજ્યા જેટલી લંબાઈના પરિઘ પરના ચાપે કેન્દ્ર સાથે આંતરેલા સમતલકોણને '$1$ રેડિયન' કહે છે. તેને સંજ્ઞામાં 'rad' વડે દર્શાવાય છે. મહત્તમ સમતલ કોણ $2 \pi\,rad$ છે.

જો $\mathrm{AB}=r$ હોય,તો $	heta=1 \mathrm{rad}$.

$\left[1^{\circ}=\frac{\pi}{180} \mathrm{rad}ight]$$\left[1 \mathrm{rad}=\frac{180}{\pi} \mathrm{B}_{3} \cap{4}ight]$

$(2)$ ધનકોણ $d \Omega$

ગોળાના પૃષ્ઠ પરના ક્ષેત્રફળ ( $	riangle \mathrm{A})$ એ ગોળાના કેન્દ્ર સાથે આંતરેલ કોણને ધનકોણ $d \Omega$ કહે છે.

આકૃતિ પરથી, ધનકોણ $d \Omega$ $=$ ક્ષેત્રફળ/ત્રિજ્યા $^{2}$ $=\frac{\Delta \mathrm{A}}{r^{2}}$

મહત્તમ ધનકોણ $4 \pi$ સ્ટીરેડિયન છે.

$1 \mathrm{~m}$ ત્રિજ્યાવાળા ગોળાની સપાટી પરના $1 \mathrm{~m}^{2}$ ક્ષેત્રફળ વડે, તેના કેન્દ્ર સાથે આંતરેલ કોણને ' 1 સ્ટીરેડિયન' કહે છે. તેની સંજ્ઞા 'Sr' છે.

જો $\Delta \mathrm{A}=1 \mathrm{~m}^{2}$ અને $r=1 \mathrm{~m}$ લઈએ ટો $\Omega=1 \mathrm{Sr}$

Vedclass · Answer

આંતરરાષ્ટ્રીય એકમ પદ્ધતિ કઈ છે ? અને પૂરક ભૌતિક રાશિઓ કઈ છે ?

Similar Questions

પૂરક રાશિઓ કોને કહે છે ?

આત્મપ્રેરણ નો એકમ શું છે?

નીચે પૈકી રાશિ અને તેનો એકમની કઈ જોડ સાચી છે?

લંબાઈ શેમાં માપી શકાય નહીં?

લંબાઇ અને બળના એકમ ચાર ગણા કરવામાં આવે,તો ઊર્જાનો એકમ કેટલા ગણો થાય?